İşçilerin Rızası Alınmadan Ücretleri Ek Sözleşme veya Protokollerle Azaltılamaz

2016 yılında brüt asgari ücretin 1647 TL olarak belirlenmesi hizmet ihaleleri bünyesinde çalışan kişilerin ücretlerini beklenmedik şekilde artırdı ve idareler de ekonomik sebeplerle artan ücretleri azaltmak istedi. İdareler tarafından yüklenicilerle “EK SÖZLEŞME” imzalanarak teklif mektubu eki cetvelde yer alan ücretler aşağıya çekildi. Ancak, ücretler azaltılırken dikkatlerden kaçırılan bir kesim var: İşçiler.

İdarelerin asıl işveren olduğu, işçilerin asıl – yardımcı iş bünyesinde çalıştığı hizmet alım ihalelerinde, yüklenicilerle imzalanacak ek sözleşmelerin geçerliği sorgulanmalıdır. Kaldı ki, 4735 sayılı Kamu İhale Sözleşmeleri Kanunu açısından da bu sözleşmeler geçerli değildir.

4857 sayılı İş Kanunu hükümlerine göre, çalışma koşullarında değişiklik yapılabilmesi ancak ve ancak işçilerin yazılı rızaları ile mümkündür. Ücretlerde bu kapsamda ele alınmaktadır.

Buna göre, ücretleri azaltılan, ancak, rızası alınmayan işçiler zamanaşımı süresi içerisinde ücret farklarını dava ile alabilirler. Nitekim konu hakkında verilmiş birçok Yargıtay kararı bulunmaktadır.

Örnek Karar Özetleri

Özet: Ücretin işçinin rızası ile azaltılıp azaltılmadığı incelenmeli, imzasının bulunması halinde irade sakatlığı ile alındığının ispat edilememesi halinde ücret değişikliğinin kabulüne aksi halde işçi lehine ücret alacağına hükmedilmesine.

Özet: Ekonomik sebeplerle işçi ücretleri azaltılabilir, ancak, ücretin düşürülmesine yönelik işçi rızası olmadığından işçi lehine fark ücreti hesaplanması mevzuata uygundur.

Özet: Sağlık Bakanlığına bağlı hastane ihalesinde çalışan işçinin Bakanlık genelgesine göre ücret azaltılmasını imza ettiği iş sözleşmesi ile kabul ettiği, ücret değişikliği işçi tarafından kabul edildiğinden ücret fark alacağı davası reddedilmelidir.

Özet: İşverenin ikramiye ödemesinden tek taraflı vazgeçmesi işlemi, işçiye tebliğ yapılmadığından ve işçi tarafından da bu değişiklik yazılı olarak kabul edilmediğinden, işçinin ikramiye alacağına ilişkin talebi haklıdır ve hesap edilerek ödenmesi gerekir.

Özet: Bakanlığa bağlı hastanede ihale bünyesinde alt işverene bağlı olarak çalışan işçinin rızası olmadan ücretleri düşürülmüş olup, yapılan bu işlem 4857 sayılı Kanunun 22 nci maddesine aykırı olduğundan fark ücretin hesap edilerek işçiye ödenmesi gerekir.