VADELİ MEVDUAT HESAPLARINDAN YAPILAN GELİR VERGİSİ KESİNTİSİ NASIL MUHASEBELEŞTİRİLİR?

Kamu idareleri bankalarda değerlendirdikleri mevduatlarından gelen faiz gelirlerini muhasebeleştirirken gelir vergisi ve komisyonları muhasebeleştirmemektedirler. Uygulanan bu yöntem bütçenin gayri safilik ilkesi ile bağdaşmamaktadır.

Bilindiği üzere Gayrisafilik ilkesi, bütçede yer alan tüm gelir ve giderlerin gayrisafi (brüt) olarak kaydedilmesini, gelir ve giderlerin birbirinden mahsup edilmeden kayıtlara geçirilmesini ifade eder. Bütçe de meydana gelen bütün hareketlerinde izlerinin muhasebe kayıtlarında yer alması gerektiğinden elde ettiğimiz faiz üzerinden kesilen gelir vergisinin de kamu idareleri tarafından önce brüt kaydedilmesi gelir vergisinin daha sonra düşülmesi gerekmektedir.

Başka bir bakış açısı ise tahakkuk esaslı muhasebe mantığına göre bankanın kamu kurumu adına Maliye Bakanlığına bir vergi ödediği de düşünüldüğünde söz konusu kaydın kamu kurumunun kendi muhasebe kayıtlarında görülmemesi düşünülemez.

Konunun daha iyi anlaşılması adına bir örnekle açıklama yapılacaktır.

Örnek: Y Kamu İdaresine ait 100.000-TL mevduat, vade sonunda faiz getirisi ile birlikte 120.000-TL olmuştur. 2.000- TL gelir vergisi düşüldükten sonra kalan 118.000-TL banka hesabımıza aktarılmıştır.

1. YAPILAN HATALI MUHASEBE KAYDI

AÇIKLAMA: Örneğimizde görülen hatalı muhasebe kaydında bankanın kamu idaresine uyguladığı gelir vergisi ve komisyon getirisi muhasebe kaydından anlaşılamamaktadır. Ayrıca yapılan muhasebe kaydı bütçenin gayrisafiliği ilkesine de aykırıdır.

2. MUHASEBE YÖNETMELİĞİNE GÖRE YAPILMASI GEREKEN MUHASEBE KAYDI

• Faiz Getirisi ile Vergi ve Fon Kesintilerinin Muhasebe Kaydı:

Merkezi Yönetim Muhasebe Yönetmeliğine göre hesaba net yatan tutarın bütçe gelirleri ile ilişkilendirilmesi, faiz gelirinden kesilen gelir vergisinin ise sadece faaliyet giderleri ile ilişkilendirilmesi esası benimsenmiştir.

3. MUHASEBE TEKNİĞİ AÇISINDAN OLMASI GEREKEN KAYIT

Yukarıdaki örneklerde bahsettiğimiz gayri safilik ilkesinin tam anlamıyla uygulanabilmesi gelirlerin tamamının önce bütçeye girmesi daha sonra ise gider yapılacak kısmın bütçeden çıkışının yapılması şeklinde uygulanması ile sağlanabilecektir. Tarafımızca muhasebe tekniği açısından aşağıdaki muhasebe kaydının yapılmasının uluslararası muhasebe standartlarına daha uygun olacağı düşünülmektedir.